Co się kryje w wielkanocnym koszyku?
Przygotowując wielkanocną święconkę, często nie zastanawiamy się nawet, co TAK NAPRAWDĘ się w niej znajdzie. Do koszyczka zazwyczaj wkładamy po prostu jajka, kiełbasę, chrzan i inne produkty, które w Wielką Niedzielę znajdą się na stole. I tyle.
Tymczasem wszystkie elementy święconki mają swoją symbolikę, którą warto znać. Poznaj zaskakujące znaczenie wielkanocnego koszyka!
» Jeśli interesują cię polskie tradycje świąteczne, przeczytaj także o tajemnicach i niespodziankach Niedzieli Palmowej!
Jajka
Kojarzone na całym świecie z Wielkanocą, dość późno zaczęły funkcjonować jako nieodłączny element święconki. Co symbolizuje jajko? Kojarzy się je przede wszystkim z płodnością, a w wersji bardziej chrześcijańskiej – triumfem życia nad śmiercią. Umieszczane w koszyczku jajka mają nam więc przypominać o zmartwychwstaniu Chrystusa.
Zwyczaj malowania jaj wielkanocnych wziął się w kulturze chrześcijańskiej od Święta Jare, podczas którego ludy pogańskie uroczyście witały nadejście wiosny. Symbolika malowania jaj była wówczas dużo głębsza, a każdy kolor i wzór miały swoje ukryte znaczenie. Dzisiaj pisanki wykonuje się jedynie w celach ozdobnych, aby udekorować nimi wielkanocny stół lub święconkę.
Oprócz ugotowanych na twardo jajek w święconce możecie umieścić również wydmuszki i czekoladowe jaja – te drugie na pewno spodobają się wnukom!
» Jeśli brakuje ci pomysłów na wielkanocne ozdoby, poznaj kilka dekoracji z jajkami w roli głównej!
Chleb
Choć chleb wydaje się zbyt powszechnym produktem spożywczym, żeby mógł być kojarzony z uroczystością Wielkanocy, dla chrześcijan jest on przecież jednym z najważniejszych pokarmów i dlatego nie może go zabraknąć w święconce!
Chleb symbolizuje ciało Chrystusa, odwołując się do przeistoczenia, które dokonało się w czasie Ostatniej Wieczerzy. Natomiast w kulturze świeckiej stanowi on symbol dostatku i pomyślności – uważa się, że w domu rodzinnym nigdy nie powinno zabraknąć chleba.
W święconce najczęściej umieszczamy jedną kromkę chleba pochodzącą z bochenka, który znajdzie się na stole podczas śniadania wielkanocnego.
Chrzan
Łatwo o nim zapomnieć, jako że stanowi raczej dodatek do potraw, a nie potrawę samą w sobie. Jednak i on z punktu widzenia symboliki wielkanocnego koszyczka ma zaskakująco duże znaczenie.
Korzeń chrzanu wiążemy ze zdrowiem, witalnością i siłą – zapewne przez jego intensywny smak. Podobnie jak czosnek, ma chronić przed złymi mocami i nieszczęściem. W tradycji chrześcijańskiej stanowi zaś symbol Męki Pańskiej – z uwagi na jego zdolność wyciskania łez!
Dawniej do koszyczka wkładano korzeń chrzanu, który następnie podczas przygotowań do wielkanocnego śniadania krojono lub ścierano. Obecnie jednak w święconce dużo częściej znajdziemy już starty chrzan przechowywany w kieliszku lub ozdobnym słoiczku.
» Czy wiesz, że śmigus-dyngus to nie tylko polskie święto? Dowiedz się, jak oblewają się wodą mieszkańcy Bułgarii albo… Tajlandii!
Wędliny
Kiełbasa, szynka lub pieczeń – mięso różnego rodzaju stanowi jeden z nieodłącznych elementów wielkanocnego koszyczka. Wędliny to znany symbol dobrobytu, jako że w dawnych czasach mięso było wyjątkowo drogie i mogły sobie na nie pozwolić jedynie osoby zamożne. Ze względu na tę cechę ma nam ono również zapewnić zdrowie, siłę i płodność.
Mięso w święconce kojarzone jest także z barankiem spożywanym przez Izraelitów z okazji święta Paschy. Można więc śmiało stwierdzić, że jest to jeden z najstarszych, tradycyjnych posiłków.
» Wyjątkowe święta to wyjątkowe potrawy! Wiesz, że pasztet nie musi być z mięsa? Poznaj 3 przepisy na wyborne pasztety wielkanocne!
Sól
Powszechnie znany symbol życia, dlatego w czasie Wielkanocy nie może jej zabraknąć w koszyczku ze święconką. Dla chrześcijan sól symbolizuje siły duchowe i sedno życia – wynika to z tego, że Jezus nazywał swoich uczniów “solą ziemi”. Powszechnie uważa się również, że sól odstrasza zło i pomaga w oczyszczeniu ciała.
Niektórzy oprócz soli umieszczają w koszyczku również pieprz, będący symbolem gorzkich ziół wykorzystywanych przez Żydów.
Ciasto
Podobnie jak jajka, gości w wielkanocnym koszyczku od stosunkowo niedawna. Według tradycji ciasto musi być własnoręcznie wykonane – symbolizuje wówczas sztukę i drogę, jaką musi przejść ciało do osiągnięcia doskonałości.
Najczęściej do święconki wkładamy kawałek babki, jednak świetnie sprawdzi się w tej roli również babeczka upieczona w formie na muffiny. Wystarczy podczas pieczenia ciasta odłożyć niewielką część masy i wyjąć ją nieco wcześniej przed dużą babką.
Jak się okazuje, ciasto ma również swoje znaczenie w kulturze chrześcijańskiej. Jego słodycz ma nas bowiem wynagrodzić za trud wytrwania w Wielkim Poście i przypomnieć, że po śmierci czeka na nas zbawienie.
Które z symboli były ci znane, a które znaczenia cię zaskoczyły?