Mąka – myślisz, że wiesz o niej wszystko?

Wiele z nas w swojej kuchni korzysta wyłącznie z mąki tortowej, która wydaje nam się w pełni uniwersalna. Tymczasem istnieje wiele odmian tego najpopularniejszego składnika, dzięki którym nasze wypieki nabiorą całkowicie nowego charakteru. Poznaj rodzaje mąki do zadań specjalnych!

Mąkę odróżniamy nie tylko na podstawie ziarna, ale również jej grubości i stopnia oczyszczenia. Im mniejsza liczba stojąca przy typie mąki, tym będzie ona drobniejsza i uboższa w substancje mineralne. Przykładowo najpopularniejsza i jednocześnie posiadająca najmniej substancji mineralnych mąka tortowa jest mąką typu 450.

Liczba określająca typ mąki bezpośrednio wskazuje na zawartość substancji mineralnych. W drobnej, bardzo oczyszczonej mące tortowej typu 450 znajduje się zaledwie 0,45% substancji mineralnych, a z kolei w mące razowej typu 2000 – 2% substancji mineralnych.

» Cukier – szkodzi czy nie? A jeśli tak, to czym go zastąpić? Dowiedz się wszystkiego o cukrze i słodkich przekąskach!

Rodzaje mąki: mąka pszenna

Najpopularniejszy rodzaj mąki glutenowej, który w zależności od typu możemy wykorzystać praktycznie do wszystkiego. Mąka pszenna sprawia, że ciasto pięknie rośnie i staje się bardziej pulchne, dzięki czemu jest niezastąpiona przy przygotowywaniu domowych ciast, makaronów, wypieków drożdżowych, ale również chleba. Rodzaje mąki pszennej o wyższej zawartości substancji mineralnych są bogate w białko, minerały i witaminy z grupy B.

Mąka tortowa typu 450

Nie bez powodu najpopularniejszą mąkę pszenną nazywamy mąką tortową.

Ze względu na to, że jest ona drobna i lekka, doskonale nadaje się do wypieku tortów, biszkoptów i lekkich, półkruchych ciast – zwłaszcza po przesianiu. Często wykorzystuje się ją również do przygotowywania puszystych naleśników.

Mąka tortowa zawiera jedynie 0,45% substancji mineralnych, co w porównaniu do innych rodzajów mąki nie jest zbyt imponującym wynikiem. Uważa się ją za typowy „zapychacz”, który nie posiada wielu wartości odżywczych. Pęcznieje w żołądku, dając szybkie uczucie sytości, a spożywana w nadmiarze może tuczyć.

Mąki typu 500: krupczatka, poznańska, wrocławska

Wbrew powszechnemu przekonaniu mąki typu 500 są znacznie bardziej uniwersalne od popularnej mąki tortowej. Co prawda nie zawierają dużo więcej substancji mineralnych, ale ze względu na odmienną gradację (grubość ziarna) posiadają cenne właściwości.

Mąka krupczatka doskonale nadaje się do babek i kruchych wypieków, a także ciasta do pierogów. Szczególnie często wykorzystuje się ją do przygotowywania domowego makaronu.

W tej kategorii na uwagę zasługuje również mąka poznańska, która z kolei jest najbardziej polecana do makaronów, lanych klusek i pierogów.

Najbardziej wszechstronna jest mąka wrocławska, wykorzystywana – podobnie jak poprzedniczki – do domowych makaronów, wypieków drożdżowych, pierników, naleśników, ale również do zagęszczania sosów.

Mąka luksusowa typu 550

W ten rodzaj mąki powinnyśmy zaopatrzyć się przed każdym Tłustym Czwartkiem.

Doskonale sprawdza się do przygotowywania ciast smażonych, takich jak pączki, racuchy i faworki.

Ponadto dobrze „współpracuje” z drożdżami, dzięki czemu wykorzystuje się ją do wypieków drożdżowych i ciasta na pizzę.

Podobnie jak mąki typu 500, mąka luksusowa jest bardzo wszechstronna. Dlatego prócz tego „specjalistycznego” zastosowania bez obaw możecie użyć jej do przygotowania pierogów lub naleśników.

Mąki typu 750, 1400, 1850 i 2000

Mąki o wysokiej zawartości substancji mineralnych wykorzystywane są głównie do wypieku pieczywa i nie są ogólnodostępne w sprzedaży – znajdziemy je wyłącznie w piekarniach i dużych supermarketach. Do tej dużej grupy zaliczamy m.in. mąkę sitkową (typ 1400) i mąkę razową (typ 2000).

Oprócz wypieku chleba, mąki te wykorzystuje się do przygotowywania pełnoziarnistego makaronu oraz, w przypadku mąki typu 750, również ciasta na pizzę.

Zawierają one znacznie więcej składników odżywczych niż inne, popularne mąki, dlatego doskonale nadają się do wypieku zdrowego, pełnowartościowego pieczywa.

» Szukasz szybkiego i taniego przepisu na smaczny obiad? Sprawdź, jak przygotować spaghetti z pieczarkami i pietruszką – idealne na brak obiadowych inspiracji!

Rodzaje mąki: mąka żytnia

Mąka żytnia ma znacznie mniej zastosowań niż mąka pszenna, co bezpośrednio przekłada się na jej mniejszą popularność. Dzięki dużej zawartości minerałów wciąż jednak znajduje zastosowanie w naszych kuchniach – przede wszystkim przy wypieku pieczywa.

Mąka żytnia ma niższy indeks glikemiczny niż popularna mąka pszenna, dlatego poleca się ją dla osób cierpiących na cukrzycę.

Najmniejszą zawartość substancji mineralnych ma mąka żytnia typu 580, wykorzystywana do przygotowywania chleba, bułek i makaronów, a najwyższą – mąka żytnia razowa typu 2000. Już na początku warto zaznaczyć, że mąka żytnia nie pomoże w całkowitym wyeliminowaniu mąki pszennej z naszej diety. Nie nadaje się do większości domowych ciast i jeśli chcemy uzyskać efekt pulchnego, wyrośniętego wypieku, musimy przynajmniej częściowo połączyć ją z mąką pszenną.

Rodzaje mąki: mąka orkiszowa

Często wybierana jest przez osoby, które chcą całkowicie zrezygnować z mąki pszennej. Do domowych wypieków sprawdza się równie dobrze, a jednocześnie posiada znacznie więcej witamin i minerałów oraz prawie dwukrotnie niższy indeks glikemiczny.

Warto zaznaczyć, że mąka pszenna, żytnia i orkiszowa są mąkami glutenowymi. Nie nadają się dla osób chorych na celiakię i przebywających na diecie bezglutenowej.

Najczęściej spotykamy trzy rodzaje mąki orkiszowej:

• mąka orkiszowa typu 405 – doskonale zastępuje mąkę tortową i sprawdza się przy wypieku domowych ciast, biszkoptów i tortów;
• mąka orkiszowa typu 650 – możemy porównać ją do mąki pszennej typu 500. Jest bardzo wszechstronna, a z jej użyciem przygotujemy ciasta, makarony, pierogi i naleśniki;
• mąka orkiszowa typu 1050 – podobnie jak mąki pszenne o wysokiej zawartości substancji mineralnych, stosuje się ją głównie do wypieku pieczywa.

» Twoje wnuki uwielbiają kanapki? Sprawdź, jak przygotować pyszne i pomysłowe kanapki, którym nie oprze się żadne dziecko!

Mąki bezglutenowe

Obecnie na rynku znajdziemy szeroki wybór mąk bezglutenowych. Najpopularniejsze wśród nich to mąka owsiana, jaglana i kukurydziana, ale coraz większą popularnością cieszą się również mąki orzechowe.

Mąki bezglutenowe doskonale zastępują mąkę pszenną i orkiszową. Pozwalają na przygotowywanie domowych ciast, makaronów i pieczywa. Są bogate w witaminy, minerały i składniki odżywcze. Warto jednak pamiętać, że nie nadają się one do każdego wypieku – z ich użyciem nie przygotujemy chociażby elastycznego ciasta biszkoptowego.

Mąki bezglutenowe, a w szczególności mąka owsiana, często bywają zanieczyszczone glutenem. Dlatego osoby przebywające na diecie bezglutenowej powinny wybierać wyłącznie mąki oznaczone symbolem przekreślonego kłosa.

Ponadto warto pamiętać, że niektóre mąki bezglutenowe nadają potrawom dość wyraźny, unikalny smak – mąka jaglana i gryczana mają gorzki posmak, a mąka kukurydziana lekko słodkawy. Dlatego ważne jest, aby dobrać odpowiedni rodzaj mąki do konkretnego wypieku.

Jakiej mąki, poza mąką tortową, najczęściej używacie do domowych wypieków?