Trzy sposoby badania piersi – nie daj szansy rakowi

Kobieta w trakcie badania mammografem w towarzystwie radiolożki.

Każdego roku ok. 21 tysięcy kobiet w Polsce dowiaduje się, że ma raka piersi. To najczęściej występujący nowotwór u pań, zwłaszcza tych po 50. roku życia. Wiele wyjdzie z niego obronną ręką, ale ok. 7000 z nas choroba pokona.

Przebieg choroby, leczenie i rokowania zależą od tego, w jakim stadium choroba zostaje wykryta. Jej wczesne wykrycie naprawdę daje szanse na całkowite wyleczenie. Wiem, że często słyszysz te słowa, wiem, że lekarze mówią ciągle o samobadaniu, ale ja pytam Ciebie: kiedy ostatnio badałaś piersi? I czy wiesz, w jaki sposób je badać, aby spać spokojnie lub na czas znaleźć dziada?

Jeśli badasz się regularnie i wiesz, jak to zrobić prawidłowo i jakie badania przeprowadzić, dostajesz ode mnie odznakę z ziemniaka. Ale jeśli twoje piersi dawno nie widziały żadnej machiny, a ty nie dotykałaś ich miesiącami lub, o zgrozo, latami, dostajesz ode mnie czerwoną kartkę i kilka porad o tym, jak się badać. 

Ja wiem, że często powstrzymuje Cię strach, znam to i mam tak samo. Wyniki odbieram z drżeniem rąk, ale, do jasnej ciasnej, chcę żyć i robię to mimo strachu. Postawa “lepiej nie wiedzieć” w tym wypadku całkowicie się nie sprawdza. Bo to kwestia życia, a nie ciuciubabka.

Tak więc, dziewczyno, piersi w dłoń i zaczynamy badanie!

1. Samobadanie piersi

Kiedy badamy piersi? Jest na to odpowiedni czas – robimy to co miesiąc 3-5 dni po miesiączce, a po menopauzie ustalamy jeden konkretny dzień co miesiąc. 

To badanie możesz zrobić w czasie kąpieli, kiedy jesteś namydlona, lub po niej – użyj np. olejku lub balsamu, aby było Ci wygodniej. Jestem pewna, że masz w łazience lustro, użyj go, bo przy samobadaniu ważne jest nie tylko samo badanie palcami piersi, ale oglądanie ich w lustrze. Wtedy możesz zauważyć ewentualne zmiany w ich wyglądzie. Najpierw oglądnij piersi w ramionami w górze, a potem z rękami na biodrach. 

A wiesz dlaczego ważna jest regularność w tym badaniu? To dlatego, że masz poznać każdy centymetr swoich piersi na pamięć i przy jakiejkolwiek wątpliwości zgłosić się do lekarza.

Samobadanie wykonaj najpierw stojąc, a potem te same ruchy wykonaj w pozycji leżącej.

Rysunek przedstawiający sposób samobadania piersi.
Jeśli jesteś po menopauzie, wybierz na badanie jeden konkretny dzień każdego miesiąca.

Kiedy znasz dobrze swoje piersi od razu zauważysz, że dzieje się coś niepokojącego. I to jest czas, kiedy powinnaś iść na konsultację do lekarza i na wykonanie badań specjalistycznym sprzętem.

Pewnie masz wątpliwości, czy zdołasz rozpoznać raka, ale uwierz mi, będziesz wiedziała. Szukaj twardej struktury, bo guzy nie są miękkie. Te gruczoły, które masz w piersi nie powinny cię martwić, martwić może cię guzek twardy jak kamień. 

W grafice znajdziesz inne objawy, które powinny także zwrócić twoją uwagę.

Rysunek przedstawiający niepokojące objawy raka piersi.
Obserwuj swoje piersi i zgłoś się do lekarza, jeśli zauważysz te niepokojące objawy.

2. Mammografia

Na pewno nie raz słyszałaś o tym badaniu. Ba! Na pewno w twojej okolicy widziałaś Mammobus, czyli mobilnę pracownie mammograficzną. A czy korzystałeś z jej usług lub byłaś w gabinecie mammograficznym?

Jeśli nie, to czas nadrobić zaległości, bo badanie dla kobiet w wieku 45-74 jest całkowicie darmowe i wykonasz je co 2 lata na NFZ. Teraz już więc nie ma wymówek!

Mammografia to najlepsza metoda wykrywania raka we wczesnym stadium. Badanie trwa niezwykle krótko, nie jest specjalnie bolesne, a na wynik poczekasz ok. miesiąca. W badaniu wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie, z jego pomocą wykonuje się zdjęcia struktur wewnątrz piersi. Jest to bardzo czułe badanie, które pozwala wykryć nawet milimetrowe zmiany. 

Kobieta w trakcie badania piersi mammografem.
Badanie nie jest bolesne, możesz poczuć lekki dyskomfort, kiedy mammograf ściśnie Ci pierś.

Do samego badania nie trzeba się jakoś specjalnie przygotowywać, ale jeśli masz tkliwe piersi, warto umówić się w I fazie cyklu, aby badanie nie było bolesne.

Mammografię wykonuje się na stojąco, radiolog umieszcza pierś na specjalnym stoliku, a w trakcie badania pierś zostaje dociśnięta przez urządzenie, aby ją unieruchomić i aby obraz był dokładniejszy. 

Na stronie internetowej NFZ znajdziesz placówki, w których wykonasz bezpłatne badania mammograficzne i miejsca, w których w twojej okolicy pojawi się mammobus. Na badanie nie potrzebujesz skierowania, jeśli łapiesz się w Program profilaktyki raka piersi (tak, jesteśmy w tej grupie).

3. Ultrasonografia piersi (USG sutka)

Nie zdziw się, jeśli w niektórych przychodniach spotkasz nazwę tego badania jako USG sutka. Z medycznego punktu widzenia sutek to cała pierś zakończona brodawką sutkową. Stąd ta, wydawałoby się, myląca nazwa.

Badanie to wykonuje się jako uzupełnienie do mammografii, aby rozpoznać rodzaj zmiany zauważonej na wcześniejszym badaniu. 

Ale USG najczęściej wykonuje się kobietom do wieku okołomenopauzalnego, ponieważ wtedy ich piersi mają budowę gruczołową i na zdjęciu rentgenowskim z mammografii nie wszystkie zmiany mogą zostać zauważone, ze względu na gęstość piersi. Z wiekiem w piersiach przeważa tkanka tłuszczowa i dlatego mammografia będzie w tym wypadku dokładniejsza.  

Kobieta w trakcie badanie USG piersi, na pierwszym planie aparatura USG.
Jeśli na mammografii wyjdą jakieś zmiany, lekarz skieruje Cię na badanie USG.

Jeśli stosujesz od co najmniej dwóch lat hormonalną terapię zastępczą, to także możesz udać się na USG, ponieważ podczas tej terapii piersi stają się młodsze, a co za tym idzie wraca budowa gruczołowa. 
A co z implantami piersi? Tutaj poleca się raczej mammografię, ponieważ przeprowadzenie badania USG jest utrudnione.

Badanie USG wykonujemy raz w roku od 25. roku życia. Jest to badanie bezpieczne i bezbolesne, można je powtarzać w miarę potrzeb w niedługich odstępach czasu. W badaniu ultrasonograficznym wykorzystuje się fale ultradźwiękowe, które wnikają wgłąb ciała i odbijają się od tkanek w ciele tworząc obraz.

Badanie trwa ok. 15-20 minut i polega na przesuwaniu głowicy ultrasonografu po piersiach. Wcześniej na piersi zostanie nałożony żel, aby głowica mogła bez problemu przesuwać się po skórze. Po badaniu piersi lekarz zbada także dół pachowy oraz węzły chłonne pod pachą.

W tym wypadku na wyniki nie trzeba czekać, dostaniesz je od ręki.

BONUS – jeszcze dokładniejsze badania

Medycyna oferuje Ci także nowoczesne metody diagnostyki raka piersi. Taką metodą jest cyfrowa mammografia 3D z tomosyntezą. Podczas badania wykonanych zostaje 400 zdjęć piersi, które bada się milimetr po milimetrze. W badaniu otrzymuje się niezwykle precyzyjny obraz struktury piersi. Cyfrowa mammografia jest coraz popularniejsza. Na badanie potrzebne jest skierowanie, ale można je wykonać w niektórych miejscach w ramach Programu profilaktyki raka piersi. Prywatnie kosztuje 200-250 zł (stan na październik 2024).

Do diagnostyki choroby nowotworowej piersi wykorzystuje się także tak dobrze nam znany rezonans magnetyczny oraz tomografię komputerową.

Najważniejsze jednak jest, abyś podjęła decyzję i poszła na badanie oraz samodzielnie sprawdzała stan twoich piersi raz w miesiącu. To tak niedużo, a może naprawdę uratować twoje życie. 

Polki są na szarym końcu statystyk wczesnego wykrywania raka piersi oraz korzystania z programów profilaktycznych w Europie. Nie bądź jedną z tych, które psują nasze statystyki i badaj, badaj, nie przestawaj!

To też może cię zainteresować:

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *