Pomagaj świadomie – czyli jak wspierać osobę uzależnioną
Osoba cierpiąca na uzależnienie potrzebuje stałego wsparcia ze strony rodziny i bliskich, nawet jeśli zdaje się je odrzucać. Pomoc ze strony otoczenia jest czynnikiem bardzo potrzebnym w procesie terapii uzależnień. Należy jednak robić to świadomie i konsekwentnie. To proces niezwykle trudny i wymagający. Niestety, gdy problem dotyczy jednej osoby w rodzinie ma to negatywny wpływ na wszystkich jej członków. Jak postępować z osobą uzależnioną w drodze do zwalczenia nałogu?
Zaakceptuj i zdobądź wiedzę
Najważniejszym krokiem w leczeniu wszelkiego rodzaju uzależnień jest akceptacja, czyli zdanie sobie sprawy z problemu, pogodzenie się z nim. Nie należy udawać, że nie istnieje lub sam się rozwiąże.
Następnie, istotne jest zdobycie wiedzy na temat mechanizmów uzależnień, zachowań osób uzależnionych i sposobów manipulacji do jakich się uciekają, by ukryć nałóg.
Warto korzystać z profesjonalnej literatury, skonsultować się ze specjalistami, terapeutami lub nawet osobami, które podobne doświadczenia mają już za sobą. Niektóre ośrodki terapeutyczne prowadzą grupy wsparcia w mediach społecznościowych, istnieją także telefony zaufania, fora, gdzie można uzyskać wiele informacji.
Pomagając innym, nie pozwól zaszkodzić sobie
To normalne, że gdy bliska nam osoba choruje, chcemy jej pomóc. Ważne jest jednak racjonalne podejście poparte wiedzą, nawet jeśli może się wydawać zbyt chłodne i wymagające. Niestety, robiąc to w niewłaściwy sposób można zaszkodzić nie tylko uzależnionemu, ale i samemu sobie.
Warto wspomnieć tu o zjawisku współuzależnienia. To system zachowań, które w nieświadomy i niecelowy sposób wzmacniają zaburzenia osoby uzależnionej. Charakteryzuje się przejmowaniem odpowiedzialności za osobę uzależnioną, przejmowanie jej ról i obowiązków oraz stopniową adaptacją do destrukcyjnej sytuacji. Może to doprowadzić do wystąpienia stanów lękowych czy depresji. Choć nie jest chorobą, również wymaga psychoterapii.
Nie ukrywaj i nie usprawiedliwiaj!
Bardzo częstym i niewłaściwym zachowaniem jest unikanie tematu uzależnienia, brak rozmów na ten temat z uzależnionym z obawy o pogorszenie jego stanu czy wywołanie kłótni. Dochodzi do ciągłego ukrywania tego faktu, tłumaczenia i usprawiedliwiania osoby uzależnionej w pracy, wśród znajomych i rodziny.
Nie można chronić uzależnionego przed konsekwencjami swoich czynów. W ten sposób nie tylko nie dajemy motywacji do walki z nałogiem, ale pogłębiamy problem.
Groźby i szantaż nie pomogą
Należy pamiętać, że uzależnienie jest chorobą, a każdemu choremu należy się szacunek. Choć to bardzo trudne, ponieważ nałóg przejmuje kontrolę nad psychiką człowieka i zmienia jego sposób bycia i zachowania.
Stosowanie gróźb i szantażu zwykle nie jest dobrym rozwiązaniem i często może przynieść odwrotny skutek od zamierzonego. Lepiej postarać się, aby rozmowy nie przeradzały się w awantury pełne wyzwisk. Nie ma sensu podejmować ich w momencie, gdy osoba jest nietrzeźwa. Należy przeprowadzać je spokojnie, ale merytorycznie.
Warto jednak po raz kolejny wspomnieć o konsekwencji w działaniu i asertywnej postawie wobec osoby uzależnionej. Czasem postawienie ultimatum i decyzja o odejściu od partnera, jeśli ten nie zacznie się leczyć, bywają skuteczne. Uzależniony nie chcąc stracić bliskiej osoby, może zdecydować się na walkę z nałogiem.
Wspólna terapia
Rodzina czy partner osoby uzależnionej bardzo często także potrzebują wsparcia i specjalistycznej pomocy. Wspólna terapia może zwiększać szanse na skuteczne leczenie uzależnionego, a także poprawę wzajemnych relacji. To nie tylko dodatkowa motywacja dla osoby uzależnionej, ale przede wszystkim uzyskanie pomocy i wsparcia dla siebie.
Życie z osobą uzależnioną jest bardzo trudnym i obciążającym psychicznie doświadczeniem. Pomagając takiej osobie należy mieć na uwadze przede wszystkim swoje dobro. Tylko odpowiednie i świadome działanie jest prawdziwym wsparciem dla osoby borykającej się z nałogiem.
Artykuł powstał przy współpracy z Prywatnym Ośrodkiem Terapii Uzależnień Arka w Wiśle.
