Nadczynność tarczycy – jak ją rozpoznać?

Nadczynność tarczycy to typowo „damska“ dolegliwość, na którą zapada średnio co 60 kobieta. Choć częstotliwość jej występowania jest dużo mniejsza niż w przypadku niedoczynności tarczycy – która dotyka nawet do 15% kobiet – jest ona równie groźna i we wczesnych stadiach trudna do wykrycia. Wszystko to ze względu na dość specyficzne objawy nadczynności tarczycy, które początkowo mogą być lekceważone czy nawet uznawane za pozytywną reakcję organizmu.

Sprawdźcie, kiedy mówimy o nadczynności tarczycy, jak rozpoznać jej objawy i w jaki sposób przebiega leczenie.

» Od dłuższego czasu dokucza ci chrypka? Nie lekceważ jej! Sprawdź, o jakich chorobach może świadczyć przewlekła chrypka.

Niedoczynność a nadczynność tarczycy

Te dwa zaburzenia związane z gruczołem tarczycy bardzo często są ze sobą mylone. Choć objawy każdego z nich są skrajnie różne, chorym trudno jest odróżnić nazwy chorób. Warto jednak znać dokładne objawy każdego z zaburzeń, tak aby jak najwcześniej rozpoznać je u siebie i bliskich.

Pierwsze różnice pomiędzy niedoczynnością a nadczynnością tarczycy pojawiają się już w przypadku samej grupy najbardziej narażonej na chorobę. Oba zaburzenia najczęściej dotykają kobiet – mężczyźni stanowią jedynie niewielki odsetek chorych.

Różnica polega na tym, że na nadczynność tarczycy najczęściej chorują kobiety w wieku 20-40 lat, a na niedoczynność tarczycy najbardziej narażone są panie po 50. roku życia – w ich przypadku zachorowalność sięga nawet 15%.

Objawy obu tych zaburzeń również są nie do pomylenia. Przy niedoczynności tarczycy doświadczamy zwiększenia masy ciała, zaparć i senności, a w przypadku nadczynności gruczołu – wręcz przeciwnie: spadku masy ciała, biegunek, nerwowości czy nawet zwiększonego poziomu energii. Początkowe objawy nadczynności tarczycy nie są szczególnie dotkliwe i w niektórych przypadkach postrzega się je nawet jako coś dobrego – w końcu utrata kilku kilogramów jest dla wielu pań bardzo pożądana.

Częstą przyczyną mylenia tych chorób jest za to metoda diagnostyki. Choć oba zaburzenia mogą być zdiagnozowane przez badanie poziomu stężenia TSH, moglibyśmy się spodziewać, że będzie on zawyżony przy nadczynności tarczycy, a zaniżony przy jej niedoczynności. Tymczasem jest odwrotnie.

TSH to hormon odpowiadający za pobudzenie tarczycy do produkcji hormonów. Gdy mamy do czynienia z nadmiarem tych hormonów, przysadka mózgowa produkuje mniej TSH. Dlatego zaniżony poziom TSH sygnalizuje nadczynność tarczycy, a zawyżony – niedoczynność.

Objawy nadczynności tarczycy

Najczęściej spotykane objawy nadczynności tarczycy to:

• spadek masy ciała
• wzmożone pragnienie
• rozdrażnienie i niepokój
• bezsenność
• biegunki
• wzmożona potliwość i drżenie rąk
• przyspieszona praca serca
• zaburzenia miesiączkowania (skąpe miesiączki, zaburzenia cyklu lub brak miesiączkowania)

Jeśli zauważycie u siebie któreś z objawów nadczynności tarczycy, warto skonsultować je z lekarzem pierwszego kontaktu, który skieruje was na badanie poziomu TSH. Wszelkie nieprawidłowości stanowią podstawę do spotkania z endokrynologiem – lekarzem zajmującym się chorobami tarczycy. Przeprowadzi on bardziej dogłębną diagnostykę i wdroży odpowiednie leczenie.

Ponadto pamiętajcie, aby nigdy nie traktować samoistnego spadku masy ciała jako pozytywny sygnał ze strony organizmu.

Jeśli wasza dieta się nie zmieniła, a mimo tego ubywa wam kilogramów, należy skonsultować ten objaw z lekarzem. Spadek masy ciała może być symptomem wielu chorób.

U kobiet dojrzałych objawy nadczynności tarczycy bywają mało dotkliwe i łatwe do przeoczenia. Stąd też tak ważne jest przeprowadzanie regularnych badań i obserwowanie własnego ciała – chociażby poprzez regularne wykonywanie pomiarów ciśnienia. Pomoże nam to we wczesnym wykryciu objawów, które niezauważone mogłyby prowadzić do poważnych chorób.

» Badania morfologiczne powinniśmy wykonywać przynajmniej raz do roku. Ale czy wiesz, w jaki sposób je odczytać? Dowiedz się, jak zinterpretować badania krwi jeszcze przed wizytą u lekarza!

Leczenie nadczynności tarczycy

Nieleczona nadczynność tarczycy może prowadzić do poważnych problemów z sercem, mięśniami oraz płodnością u młodych kobiet. Szczególnie niebezpieczna jest u kobiet w ciąży – może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu. Ważne jest więc wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Nadczynność tarczycy najczęściej leczy się farmakologicznie, z wykorzystaniem leków przeciwtarczycowych, które hamują produkcję hormonów. Chory przebywa pod stałą kontrolą endokrynologa, który czuwa nad stanem jego zdrowia i dobiera odpowiednią dawkę leków.

W niektórych przypadkach, zależnie od wieku pacjenta i przyczyny nadczynności tarczycy, lekarz może wdrożyć alternatywne metody leczenia. Jeśli leki przeciwtarczycowe okazują się nieskuteczne, często stosuje się terapię jodem radioaktywnym w kapsułkach. Podczas tej terapii nadaktywne komórki tarczycy ulegają zniszczeniu, przez co choroba ustępuje.

Bardzo rzadko, jeśli choroba tarczycy jest wywołana przez guza, niezbędny jest zabieg chirurgiczny. W znacznej większości przypadków nie jest to jednak konieczne – leczenie farmakologiczne lub terapia jodem należy do najpopularniejszych i najbardziej skutecznych metod leczenia nadczynności tarczycy.

Wykonujecie badania poziomu TSH podczas rutynowej morfologii?