Menopauza – co to jest, jakie są jej etapy i objawy

Temat menopauzy jest niezmiernie ważny dla kobiet, szczególnie tych będących już w jej fazie lub zbliżających się do niej. To zmiana w życiu kobiety, ale przecież nie na gorsze. Początki mogą być trudne, ale klimakterium to coś zupełnie naturalnego.

Menopauza dotyczy połowy społeczeństwa, bo każda z kobiet, prędzej czy później, będzie ten cykl przechodziła. Aktualnie na świecie jest ok. 700 milionów kobiet po przebytym klimakterium. Dziwi więc, dlaczego temat ten jest nadal spychany na margines, a o menopauzie nie mówi się głośno na forum.

Dlatego tak ważna jest wiedza na ten temat i obalanie mitów z nim związanych. 

Menopauza to nie jest nic wstydliwego, ale taką narrację często słyszy się i czyta w mediach społecznościowych i w Internecie. Może i tobie przytrafiło się usłyszeć, że pewnie jesteś rozemocjonowana, bo masz menopauzę?! Że jesteś mniej warta jako kobieta?! Że twój czas już się skończył?! 

Nam do gustu jakoś szczególnie nie przypadło określenia menopauzy słowem „przekwitanie”. Sugeruje ono, że skończył się piękny, owocny okres w życiu, a wszystko, co dobre, minęło. Przekwitłaś? To teraz czeka cię smutna starość i robótki ręczne. Nic bardziej mylnego i my ci to udowodnimy!

Co to jest menopauza?

Terminem tym określamy koniec możliwości rozrodczych kobiety. To ustanie cyklu miesiączkowego i niepojawienie się krwawienia przez 12 miesięcy po ostatniej miesiączce.

Funkcje hormonalne jajników ustają i nie jesteś już w stanie zajść w ciążę. Obniża się poziom hormonów i w twoim organizmie zachodzą pewne zmiany.

Jakie są etapy menopauzy?

W Polsce wiek, w którym u kobiety pojawia się menopauza, to 44-55 lat – średni wiek menopauzalny to 51 lat.

Oczywiście, są kobiety, które przechodzą klimakterium wcześniej (to tzw. przedwczesna menopauza), ale i później. Sam okres zmian w twoim organizmie będzie trwał kilka lat i jest podzielony na kilka faz:

• Premenopauza – tzw. okres przedmenopauzalny to czas, w którym aktywność jajników zaczyna stopniowo spadać. Można ten okres nazwać przejściowym i trwa on od pełnej płodności do ostatniej miesiączki. W tym czasie cykle mogą stać się nieregularne, a samo krwawienie mieć różną intensywność.
• Perimenopauza – to okres poprzedzający samą menopauzę, w którym nasilają się nieprzyjemnie i dokuczliwe objawy typowe dla menopauzy  (o tym niżej). Powodem jest znaczny spadek stężenia estrogenu i progesteronu w organizmie. Perimenopauza zaczyna się 3-4 lata przed klimakterium i trwa jeszcze rok po ustaniu miesiączkowania. Liczba pęcherzyków Graafa w jajnikach spada i więcej niż połowa cykli jest bez owulacji. 
• Menopauza – to dzień, w którym ostatni raz kobieta dostaje okres, a po nim następuje 12 miesięcy bez miesiączki (oznacza to, że dzień ten musisz ustalić wstecz, właśnie po tym roku bez krwawienia).
• Postmenopauza – okres po wystąpieniu menopauzy, wtedy to stabilizują się hormony i organizm nie uwalnia więcej komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia. I co najważniejsze, ustępują objawy menopauzy.

Okres menopauzalny trwa ok. 10 lat, a nawet 12-14 lat. Pierwsze objawy mogą pojawiać się już po 35. roku życia, ale one są dla nas słabo zauważalne. W kość dadzą większości z nas dopiero objawy perimenopauzy, czyli okresu poprzedzającego ustanie krwawienia.

Objawy menopauzy i jej pierwsze oznaki

Jeśli twoje cykle są coraz krótsze, a pomiędzy miesiączkami pojawiają się krwawienia, to oznaka, że właśnie weszłaś w okołomenopauzalny okres.

Początki są dosyć łagodne i niekiedy możesz przegapić rozpoczęcie klimakterium. Ale z czasem objawy nasilają się i wtedy już nie będziesz miała wątpliwości, że oto właśnie zaczyna się nowy okres w twoim życiu. 

Jeśli nie należysz do szczęściar, które łagodnie przechodzą menopauzę, objawy menopauzy będą dla ciebie na pewno dokuczliwe.

Objawy menopauzy to:

• ból głowy,
• zawroty głowy,
• bóle piersi,
• suchość pochwy,
• bóle podbrzusz i pleców, 
• nawracające infekcje dróg moczowych,
• wysiłkowe nietrzymanie moczu,
• uczucie dyskomfortu podczas stosunku seksualnego,
• ból i świąd okolic intymnych,
• drażliwość, nerwowość,
• zmiany nastroju,
• obniżenie libido,
• kołatanie serca,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• trudności ze snem, bezsenność,
• wyższe ciśnienie krwi, 
• nadmierna potliwość,
• uderzenia gorąca, a po nich zimne dreszcze,
• rumień na twarzy, uczucie pieczenia na policzkach,
• sztywność stawów,
• bóle i obrzęki nóg,
• zmniejszona masa mięśniowa,
• osłabienie,
• uczucie przygnębienia, stany depresyjne.

Nie wszystkie objawy występują na raz u jednej osoby, można odczuwać tylko część z nich. Te kwestie są indywidualne i każda z pań przechodzi menopauzę podobnie, a jednak inaczej.

Nietypowe objawy menopauzy

W okresie tym mogą pojawić się także objawy zdawałoby się nietypowe dla menopauzy, a jednak część kobiet je odczuwa i przypisuje się je właśnie tej fazie.

Część może odczuwać inne niż depresja i przygnębienie stany, które wpływają negatywnie na nastrój i mają działanie na psychikę. Mogą to być: uczucie lęku, nawet silne, ataki paniki, uczucie wewnętrznego roztrzęsienia, a nawet trudności z oddychaniem.

Pojawienie się alergii i pieczenie języka to także nietypowe objawy klimakterium. Nie bagatelizuj ich i sprawdź u lekarza, czy te poważne objawy nie są spowodowane czymś innym.

Test na menopauzę

Okazuje się, że nie każda z nas będzie odczuwała te objawy. 1/3 kobiet przechodzi menopauzę łagodnie i jedyną oznaką, która wskazuję na klimakterium, jest zanik miesiączki. 

Jeśli chcesz mieć pewność. że twój organizm wszedł w okres menopauzy, możesz w domu wykonać kupiony w aptece test. Wykonasz się go podobnie jak test ciążowy.

Na płytce testu umieszczasz kilka kropel porannego moczu i czekasz na wynik. Test ten sprawdza poziom hormonu folikulotropowego, czyli FSH, który to pobudza dojrzewanie pęcherzyków w jajnikach oraz wydzielanie estrogenów. Jeśli poziom tego hormonu jest podwyższony, to oznacza, że właśnie wkroczyłaś w okres menopauzy. 

Czy objawy menopauzy da się złagodzić?

Na menopauzę nie ma lekarstwa, bo to przecież nie choroba. Ale jej objawy można złagodzić, a tym samym polepszyć komfort życia.

Do wyboru masz zastępczą terapię hormonalną (ZTP) lub preparaty ziołowe i witaminowe, najczęściej zawierające fitoestrogeny (pochodzące ze strączków, zbóż, nasion i ziół), witaminy z grupy B i witaminę D. Obecnie uważa się, że są one bezpieczniejsze niż podawane w terapii zastępczej estrogeny (one mogą przyczyniać się powstania raka piersi, chorób naczyniowo-sercowych i zakrzepicy).

Doskonale sprawdzi się także zmiana stylu życia i wprowadzenie nowych, zdrowych nawyków, takich jak ruch, wypoczynek, relaks, rzucenie nałogów, zdrowa dieta i woda. 

Obserwuj swój organizm i próbuj także domowych metod, takich jak napary, herbaty, czy joga itp. Może wśród nich, jest coś, co przyniesie ci ulgę podczas tego fizycznie i psychicznie trudnego okresu. 

W następnych artykułach z serii o menopauzie będziemy pisać szczegółowo o ZTH, suplementacji, diecie, ruchu, zmianie stylu życia, witaminach, psychice w menopauzie, wpływie na skórę, ciało, chorobach i wszystkim, co ważne w tym temacie.

Jeśli masz pytania do tematu menopauzy, interesuje cię jakieś konkretne zagadnienie lub chciałabyś bardziej pogłębionej wiedzy – daj nam znać.

A może chciałbyś nam opowiedzieć, jak u ciebie przebiegał ten okres? Napisz do nas, a my opublikujemy twoje zmagania z menopauzą, ku pokrzepieniu serc innych kobiet.