Joga – czym jest i jak zacząć ją praktykować

W wielu naszych artykułach, czy to o sposobach na stres, czy o menopauzie, czy o bólach kręgosłupa pisałyśmy o jodze. Ale jeśli nie miałaś jeszcze do czynienia z jogą, to na pewno zastanawiasz się, co to właściwie jest? Sport, moda, medytacja, oddychanie czy jakieś dziwne wygibasy?

Postaramy się wyjaśnić ci, czym jest joga, jakie są jej odmiany, co ci da jej uprawianie i czy ten rodzaj aktywności jest naprawdę dla każdego.

Czym jest joga?

Joga to system filozofii indyjskiej i szacuje się, że ma ok. 4000-5000 lat. Joga nie jest religią, jak się często mylnie uważa (przez co wiele wierzących osób ma wątpliwości i boi się ją praktykować).

Filozofia ta skupia się na tym, aby połączyć w jedność ciało, umysł i duszę, dzięki czemu powrócimy do naszej wewnętrznej równowagi.

Joga to wyciszenie, a wyciszając ciało, wyciszamy także umysł. Ten system pozycji (asany) i oddechów (pranajama) pozwala nam osiągnąć sprawność fizyczną i psychiczną oraz wpływa bardzo pozytywnie na nasze samopoczucie. Poprzez uważną pracę z ciałem, ćwiczenia kontroli oddechu, medytację i relaksację, która jest nieodłączną częścią praktyki, zredukujemy stres, uspokoimy umysł, wzmocnimy też i delikatnie rozciągniemy mięśnie ciała.

Ale prawdziwy jogin to nie tylko osoba uprawiająca te trzy praktyki jogi (asany, oddechy i medytacja), to osoba mająca także taką filozofię życia, bo joga to cały system wartości i etyki, jak np. nie krzywdzenie innych, prawda, nie jedzenie mięsa, zadowolenie, harmonia. 

Oczywiście jeśli miałabyś ochotę zagłębić się w całą filozofię, to naprawdę warto to zrobić, ale my dziś skupimy się na tym, jak zacząć i co ci joga da.

Czy joga to sport?

Początkowo w jodze większy nacisk był kierowany na pracę w umysłem, to właśnie ten duchowy aspekt ćwiczeń był najważniejszy. Asany, czyli pozycję jogiczne, pozwalały zapanować nad ciałem, aby można było wytrwać w pozycji do medytacji z prostymi plecami.

Obecnie jogę traktuje się bardziej jako system ćwiczeń, a jej odmian w zachodnim świecie jest tak wiele, że niekiedy bardziej przypomina fitness.

Ale tym joga w żadnym wypadku nie jest. Zachód odkrył jej dobroczynny wpływ na ciało i dlatego tak bardzo rozwinęła się odmiana hatha jogi, która pozwala to ciało utrzymać w zdrowiu. To właśnie połączenie tych praktyk – pozycji ciała, oddechu i medytacji – daje najlepsze efekty. Oddech pozwoli ci kontrolować ciało i emocje, a medytacja pozwoli ci zapanować nad umysłem i spowolnić jego pracę.

Odmiany jogi

Szkół jogi jest wiele. Jedne odmiany jogi są wolniejsze, bardziej płynne, inne bardziej dynamiczne, jest też joga uprawiana w wysokiej temperaturze ok. 38℃ – tak zwana Hot Yoga. Warto więc na początku rozeznać się, która z nich będzie dla ciebie odpowiednia. A najlepiej zrobić to po prostu je testując. Szkoły jogi często oferują jednorazowe wejście na zajęcia, możesz więc pójść i przekonać się, czy ta odmiana jogi jest dla ciebie. My właśnie tak znalazłyśmy swoja drogę.

My przybliżymy ci te, które naszym zdaniem są idealne na początek drogi z jogą.

Hatha joga

Hatha joga polecana jest szczególnie osobom zaczynającym swoją przygodę z tą aktywnością. Obok pozycji (asan), mamy tutaj praktykę oddechową (pranajamę) oraz medytację. Hatha joga jest statyczną formą jogi, sekwencje są wolniejsze, skupiamy się tu bowiem na kontrolowaniu ciała i wolnym, dokładnym wejściu w sekwencje, i na kierowaniu oddechem, a do obu potrzeba czasu i skupienia.

Joga lyengara

Jedną z odmian hatha jogi jest jodze Iyengara. Tu bardzo duży nacisk kładzie się na precyzyjne wykonywanie asan i wytrzymywanie w nich dłuższy czas, bo to buduje siłę i równowagę. Nauczyciele pomagają nam w prawidłowym wykonywaniu asan, co jest – szczególnie na początku – bardzo pomocne.

Joga vinyasa

Również ostatnio bardzo modna joga vinyasa jest szkołą jogi idealną dla osób początkujących, ale tych lubiących dynamiczne sekwencje. Ta odmiana jogi polega na płynnym i dosyć dynamicznym przechodzeniu z pozycji w pozycję. To płynne przechodzenie jest w jodze vinyasa równie ważne, jak same asany i połączenie ich z oddechem. 

Uprawiając tę odmianę jogi wzmocnisz ciało (stanie się ono bardziej stabilne i poprawi się twoja równowaga), plecy i stawy stają się bardziej mobilne, odpocznie także twój umysł.

Joga kundalini

Joga kundalini nazywana jest jogą świadomości, zawiera ona bowiem elementy duchowe i fizyczne, a jej praktykowanie oczyszcza i pozwala pozbyć się złych emocji. Warto praktykować ją w samotności.

W tej szkole jogi obok klasycznych pozycji i oddychania, wprowadza się mantry (powtarzalne zaśpiewy, czyli medytacja ze słowami i sylabami), które mają za zadanie pobudzić konkretne emocje i aktywować naszą energię. Kolejnym ważnym elementem są mudry, czyli układy ramion, dłoni i palców podczas medytacji, bo te pomagają nam skupić energię w danym miejscu.

Joga kundalini ma wiele zalet dla organizmu: pomaga oczyścić wątrobę, wzmacnia układ odpornościowy i skutecznie zmniejsza stres.

Jak zacząć uprawiać jogę?

Zanim zaczniesz pamiętaj, że joga to nie wyścig. To nie konkurowanie z innymi, kto wykona najlepiej daną pozycję. Joga to uważność. Joga ma cię wyciszyć, wzmocnić i uspokoić. Słuchaj więc swojego ciała i rób tylko tyle, na ile ono w danym dniu ci pozwala. A na początku na pewno nie pozwoli na dużo i to jest ok…

Wykonywanie asan, czyli pozycji, na początku pewnie przysporzy ci trochę trudności. Nie dość, że potrzebna będzie równowaga i mocne ciało, to asany należy wykonać naprawdę precyzyjnie. Dlatego polecamy ci zacząć z instruktorką lub instruktorem. Oni pokażą ci, jak dokładnie ustawić się w pozycji, jak oddychać (kiedy wdech i wydech) i będą ci podpowiadać, aby rozluźnić inne miejsca w ciele, jak np. ramiona i szczękę, a na koniec poprowadzą savasanę, czyli relaksację.

Potem, kiedy już poznasz tę praktykę, bez problemu możesz ćwiczyć sama w domu, a na YouTube znajdziesz wiele wspaniałych osób, z którymi możesz ćwiczyć dalej.

Nasze ulubione konta to:

Ola Żelazo, która ma ma swoim kanale ćwiczenia dla początkujących joginek i joginów, ale też cały zestaw ćwiczeń dla seniorów.

Małgorzata Mostowska, która przygotowała zestaw filmów z jogą dla seniorów, na przykład „Spokojna Joga dla seniorów”.

Nie może tu zabraknąć kanału “Aktywny Senior”, tam znajdziecie świetne filmiki z praktyką jogi.

I Ania Tippkemper. Ania jest Polką i międzynarodową instruktorką jogi i my jej po prostu, tak od serca kibicujemy. i oglądamy na Instagramie jej piękne filmiki i uczymy się mobilizacji ciała.

A jeśli chcecie zacząć swoją przygodę z jogą od razu online, polecamy wam PORTAL YOGI – szkołę jogi i medytacji online.

Joga – potrzebne akcesoria

Najpiękniejsze w jodze jest to, że nie potrzeba ci wielu rzeczy, aby ją uprawiać. Wydatki są tylko na początku, a potrzebne akcesoria nie kosztują fortuny. Jeśli je kupisz, posłużą ci na lata.

Podstawą jest dobra mata i w nią warto zainwestować. Najważniejsze, aby była wykonana z takiego materiału, aby dłonie i stopy nie ślizgały się na niej, może to być mata kauczukowa lub gumowa. Ale na rynki znajdziesz także te wykonane z korka. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ jogę ćwiczysz boso, więc jeśli nogi i dłonie zaczną ci się rozjeżdżać na macie, nie będziesz w stanie wykonać prawidłowo pozycji.
Klocki, najlepiej drewniane, ponieważ drewno symbolizuje ziemię i dzięki nim poczujesz połączenie z podłożem. Klocki są pomocne w wielu pozycjach, jeśli np. nie będziesz w stanie sięgnąć podłogi, podstawisz sobie pod dłoń klocek. Ale na nich wykonuje się z czasem także asany lub po prostu leży na nich i otwiera klatkę piersiową.

Długi pasek, wykonany z naturalnego materiału będzie bardzo pomocny przy części pozycji. Jeśli np. nie sięgasz dłońmi do stóp, użyj paska jako przedłużenia swoich dłoni. Jeśli chcesz odwieźć nogę na bok, użyj paska, jeśli chcesz wzmocnić ręce, także użyj paska. Jak widać, to bardzo przydatna rzecz. 
Jeśli joga spodoba ci się na tyle, że postanowisz włączyć do praktyki medytację, warto w przyszłości kupić specjalną poduszkę lub wałek do siedzenia na podłodze. Są one niewielkich rozmiarów, przeważnie okrągłe, a ich wypełnienie do ziarna albo inne naturalne materiały.

Korzyści z uprawiania jogi

Każdy mówi, że joga to życie, że joga tak bardzo pomaga, że joga tak bardzo wycisza, ale czy to jest prawda?

Odpowiedź jest jedna: tak, ale… aby tak było, musisz ją praktykować naprawdę regularnie. Nic nie da rzucania się na matę raz w miesiącu, tym co najwyżej możesz rozciągnąć bolące bioderko.

Aby poczuć działanie jogi, należy ją praktykować ok. 3 x w tygodniu. Wydaje się to dużo, ale z czasem poczujesz jej dobroczynne działanie i będziesz chciała więcej.

Praktyka to moment dla ciebie, chwila oddechu od dnia codziennego, chwila na zatopienie się w sobie i swoich emocjach, ale także niezły trening, bo niektóre pozycje naprawdę potrafią pięknie naciągnąć ciało.

Oto co daje joga:

• lepsza postawa,
• wydłużenie i wyprostowanie kręgosłupa,
• odprężenie kręgosłupa,
• większa ruchliwość w stawach,
• rozciągnięcie ciała i mięśni,
• masaż narządów wewnętrznych,
• pobudzenie krążenia, regulacja ciśnienia i dotlenienie całego ciała,
• rozszerzenie i otwarcie klatki piersiowej,
• lepsza przemiana materii i usunięcie toksyn z organizmu,
• większa siła i wytrzymałość,
• większa elastyczność ciała,
• mniejszego dolegliwości stawowych,
• zmniejsza przykurcze,
• uspokojenie i większa odorność na stres.

To tylko niektóre z korzyści płynące z praktykowania jogi. Joga jest dla każdego, niezależnie od wieku. Ćwiczą ją młode osoby, ale także babci, bo naprawdę usprawnia ciało i pozwala być sprawnym do późnej starości.

Są oczywiście przeciwwskazania do uprawiania: są to np. ciężkie schorzenia kręgosłupa, wtedy trzeba skonsultować z lekarzem i doświadczonym instruktorem, jakie pozycje są dozwolone.

W przypadku ciąży i menstruacji joga jest jak najbardziej wskazana i przynosi ogromną ulgę. Są specjalne pozycje przy PMS, które pomagają przetrwać ten czas. Ważne tylko, aby poinformować nauczyciela, że masz akurat okres, wtedy podpowie ci, jakich pozycji nie robić, a jakie są bardziej pomocne (nie robi się wtedy pozycji odwróconych, czyli takich, w których miednica jest wyżej).

To co, widzimy się na macie?

Namasté!